فلسفه آسانی تکالیف (قرآن)فلسفه و حکمت آسانی تکالیف با توجه به آیات قرآن عبارتند از: ۱ - تعقّلتعقّل، فلسفه آیات‌آسانى در احكام از سوى خدا: «لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ ... كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون؛بر نابینا و افراد شل و بیمار گناهی نیست ... اینگونه خداوند آیات را برای شما تبیین می‌كند شاید اندیشه كنید. » ۲ - جلوگیرى از فسادجلوگیرى از فساد جنسى، فلسفه آسان‌گیرى خداوند در تجویز ازدواج با کنیز: «وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مِّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم ... • يُرِيدُ اللّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ ...؛و آنها كه توانایی ازدواج با زنان (آزاد) پاكدامن با ایمان ندارند می‌توانند با زنان پاكدامن از بردگانی با ایمان كه در اختیار دارید ازدواج كنند... این اجازه (ازدواج با كنیزان) برای آنها است كه (از نظر غریزه جنسی) شدیدا در زحمت باشند... خدا می خواهد (با دستورهای مربوط به ازدواج با كنیزان و مانند آن) كار را بر شما سبك كند....» ۳ - شكرشکرگزاری، فلسفه آسان بودن احكام الهى: ۱. «... فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ ... وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛... پس آنكس كه در ماه رمضان در حضر باشد روزه بدارد، و آنكس كه بیمار یا در سفر باشد روزهای دیگری را بجای آن روزه بگیرد، خداوند راحتی شما را می‌خواهد نه زحمت ... و شاید شكرگذاری كنید.» ۲. «... مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ ... لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛...خداوند نمی‌خواهد مشكلی برای شما ایجاد كند بلكه می‌خواهد شما را پاك سازد ... شاید شكر او را بجا آورید.» ۴ - مراعات ضعف انسانناتوانی انسان‌ها، فلسفه آسان‌گیرى خدا در تشریع احكام: «وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مِّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم ... • يُرِيدُ اللّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمْ وَخُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِيفًا؛و آنها كه توانایی ازدواج با زنان (آزاد) پاكدامن با ایمان ندارند می‌توانند با زنان پاكدامن از بردگانی با ایمان كه در اختیار دارید ازدواج كنند... خدا می خواهد (با دستورهای مربوط به ازدواج با كنیزان و مانند آن) كار را بر شما سبك كند، و انسان، ضعیف آفریده شده (و در برابر طوفان غرایز، مقاومت او كم است)» ۵ - پانویس
۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «فلسفه آسانی تکالیف» |